Wystawy wyjazdowe:
Cudowny Bóg w świętych Swoich
Historia cerkwi jest historią jej świętości. Zgodnie z tradycją cerkiewną są ludzie, którzy są bardziej doświadczeni duchowo, znajdują się bliżej ku doskonałości, dlatego w stanie pomóc mniej doskonałym w ich poszukiwaniu Boga. Takich ludzi nazywano świętymi, świętymi zastępcami i patronami. Na wystawie są prezentowane ikony świętych Cerkwi Prawosławnej, przedstawione zgodnie z czynami, których dokonali w swym życiu, jak również książki z żywotami świętych, nabożeństwami i śpiewami liturgicznymi na ich cześć.
- Przywrócenie tradycji: Dzień Anioła (imieniny)
Według nauczania Cerkiewnego każdy chrześcijanin ma nie tylko swego Anioła Stróża, ale patrona, na którego cześć przepisywane jest imię.
Od samego dzieciństwa chrześcijanie powinni szanować własne imię, wiedzieć o żywocie swojego zastępcy, przytrzymywać się go. Obchody Imienin, składanie życzeń i prezenty z okazji tego święta są kulturalnymi tradycjami, które zostały utworzone przez długi czas i przyczyniły się do wzmocnienia rodziny. O tych tradycji opowiada się za pomocą przedmiotów z kolekcji muzealnych.
- Tradycyjna rodzinna obrzędowość Białorusinów
Tradycyjna rodzinna obrzędowość Białorusinów obejmuje kompleks świąt, czynności obrzędowych, które towarzyszą człowiekowi przez całe życie, tworzą więzi między pokoleniami, przekazują tradycje i światopogląd. Narodzinowa, ślubna, pogrzebowa obrzędowość jest syntezą dwóch głębokich tradycji – ludowej i chrześcijańskiej. Przedmioty wystawy pomagają pokazać sens i sedno obrzędów, które powstawały w kręgu rodziny białoruskiej przez wieki.
- W wiejskim domu
Na tej wystawie zwiedzające zapoznają się z osobliwościami bytu domowego, w zagospodarowaniu którego znaczną rolę grała gospodyni-matka, dowiedzą się o rozdzieleniu przestrzeni domowej oraz rozmieszczeniu przedmiotów codziennego użytku, roli matki w zachowaniu tradycji kulturalnych, każdej rodziny i procesach edukacyjnych.
- Jak do nas przyszła książka
Wystawa jest poświęcona historii pojawienia się pierwszych tekstów na papirusie, pergaminie, glinianych tabliczkach, woskowkach, również opowiada o książkach średniowiecza, jak wynaleziono drukarstwo. Na lekcji muzealnej opowiada się o naszych słynnych rodakach – Eufrozynii Połockiej i Franciszku Skarynie.
- Cichymi uliczkami Garodni
Wystawa Cichymi uliczkami Garodni… stanowi wyjątkową okazję zrobić niezwykłą wycieczkę w czasie i przestrzeni po ulicach pradawnej Garodni. Zamkowaja, Podolnaja, Mostowaja, Niemańskaja, Rybackaja, Caglanaja, Garbarskaja, Jeziorskaja, Wilenskaja, Dominikanskaja… – w nazwach tych ulic żyje historia, one opowiadają o „zewnątrz-miastowych” kontaktach, osobliwościach miejskiego krajobrazu i architektury, narodowo-kulturalnych stosunkach, zajęciach mieszkańców, zachowują cechy przeszłości, pamięć o naszych rodakach i wydarzeniach, które miały tutaj miejsce, pomocą, by wszystko to poczuć będą stare pocztówki starego miasta, obrazy miejskich malarzy, rzeczy osobiste i stroje mieszczan, monety i banknoty, starożytne numery uliczne oraz latarni, fragmenty dawnego materiału budowlanego.
Wykłady:
- Biblia jest książką nad książkami
Wykład jest poświęcony Biblii. Słuchacze zapoznają się ze strukturą książki, historią powstawania różnych jej fragmentów, zasadniczymi rękopisami, tłumaczeniami. Oraz pokazuje wpływ Pisma Świętego na kulturę Białorusi.
- Święte korzenie
Wykład jest poświęcony kultowi przodków jako ważnej części białoruskiej tradycyjnej kultury. Słuchacze zapoznają się ze strukturą oraz semantyką obrzędu pogrzebowego, znaczeniem kultu zmarłych agrarnej i rodzinnej obrzędowości Białorusinów.
- Starożytne miasto Grodno
Wykład poświęcony jest starożytnemu okresowi historii Grodno XII – XVI ww. Daje przedstawienie o historycznym rozwoju zabudowy miasta, przedstawia najwybitniejsze zabytki architektoniczne, wybitnych działaczy państwowych, dowódców, którzy mieli znaczący wpływ na rozwój kultury Ojczyzny.
- Głośne echo stuleci
Na wykładzie opowiada się o dzwonach jako zjawisku materiałowej i duchowej kultury ludzkości. Od czasów starożytnych dzwony zmieniały się wraz z rozwojem społeczeństwa. Zwyczajnie i dostępnie lekcja opowiada za pomocą materiałów poglądowych i przedmiotów z kolekcji muzealnych o dzwonach stanowiących dziedzictwo kulturalne narodu wykorzystując.
- Wizerunek Krzyża i Ukrzyżowania (krucyfiks) w sztuce
Głównym tematem wykładu staje się wizerunek krzyża jako symbolu chrześcijaństwa i wiary chrześcijańskiej. Odczuwalna jest koncepcja chrześcijańska krzyża i ukrzyżowania w zabytkach sztuki sakralnej różnych chrześcijańskich tradycji – wschodniej i zachodniej.
- Symbolika chrześcijańskiej świątyni
Wykładzie zapozna z organizacją i symbolicznym znaczeniem głównych strukturalnych części świątyni, skupi uwagę na istotnym odróżnieniu chrześcijańskiej świątyni wobec sanktuarium pogańskiego.
- Kościoły katolickie i klasztory w Grodnie (koniec XIV – XIX w.).
Wykład jest poświęcony historii i architekturze świątyń katolickich Grodna. Opowiada się o wszystkich znanych katolickich świątyniach zarówno niezachowanych, jak i o tych, które przetrwały do naszych czasów. Porusza się temat sztuki sakralnej i stylów architektonicznych. Pokazuje się wpływ katolicyzmu na materialny i duchowy rozwój kultury Grodna i ziem białoruskich.
- Kulty destrukcyjne: historia, wpływ na młodzież
Wykład jest poświęcony historii, przyczynom pojawiania się kultów destrukcyjnych, pokazuję się ich zgubny wpływ na człowieka.
- Nasza Spuścizna. Białoruski strój ludowy.
Na wykładzie zapoznamy się z wybitnym dorobkiem narodowej kultury Białorusi – strojem ludowym oraz dowiemy się o symbolice poszczególnych jego części, roli i znaczeniu stroju ludowego w obrzędowości rodzinnej, regionalnych osobliwościach tradycyjnego białoruskiego stroju.
- Więzi czasów. Ręcznik białoruski
Na wykładzie opowiada się o sposobach robienia, ozdabiania, również o symbolice ornamentu, używaniu w obrzędach, osobliwościach regionalnych ręcznika białoruskiego.
- Mity białoruskie oraz legendy o bóstwach starożytnych
Na wykładzie słuchacze zapoznają się z bogatą mitologiczną spuścizną Białorusi, oraz z legendami, podaniami, które opowiadają o bóstwach pogańskich i duchach. Gliniane zabawki, rzeźby drewniane, rysunki i inne przedmioty z kolekcji muzealnych pomogą zapoznać się z panteonem słowiańskim m.in. z Białobógiem, Dażbogiem, Jaryłą, Pierunem, Ziuzią, Morzanną, Domownikiem, Rusałką, Leszym i innymi bóstwami mitologii pogańskiej.
- Starożytne rzemiosła i rękodzieła Białorusinów
Wykład zapozna słuchaczy z kulturą rzemieślniczą ziem białoruskich, z cechami (gildiami) rzemieślników, z rękodziełem i rzemiosłem domowym. Wraz z opowiadaniem o starożytnych zawodach rzemieślniczych cieślarza, stolarza, korabnika, ogródnika, wytwórców karet, bednarza, garncarza, kuflarza, rzeźbiarza w kości, miedziarza, kowala, pozłotnika będą pokazywane wyroby rzemieślników z rozmaitych materiałów przyrodniczych: drewna, wikliny, gliny, kości, metalu.
Pierwszowiara przodków (przedchrześcijańskie wierzenia i kultura starożytnego społeczeństwa Białorusi)
Wykład dotyczy głównych kwestii pochodzenia religii: czasu i przyczyny pojawienia się, wczesne formy i elementy wierzeń. Podaje się definicja terminu pogaństwo, która jest wielowarstwową i rozgałęzioną religią, obejmującą przedstawienie i „nawarstwienie” różnych epok historycznych, zaczynając od kultu Wielkiej Bogini-Matki, kultów przodków i zwierząt, do skomplikowanego i olbrzymiego panteonu bóstw okresu zakończenia prehistorii. Analizują się cechy „pogaństwa białoruskiego” i jego przeżytki w świadomości i kulturze tradycyjnej Białorusinów.
- Święci patronowie w ikonografii oraz w hagiografii prawosławnej
Za pomocą prezentacji multimedialnej wykład zapozna z podstawowymi osobliwościami ikonografii świętych, jak również z hagiografią poświęconej najbardziej znanym chrześcijańskim eremitom. Ludzi, którzy oddali swoje życie Bogu w cerkwi chrześcijańskiej nazywają ludem świętym, świętymi patronami, zastępcami, opiekunami. Na ikonach są oni przedstawione zgodnie z cudami z nimi związanymi. Wizerunek każdego świętego ma swoje osobliwości w ubraniu, kolorze, atrybutach. Wyczyny świętych i patronów odzwierciedlają się w napisach-określeniach: praojcowie, prorocy, apostołowie, męczennicy, Biskupowie, święci mnisi, pobożni, bessrebreniki, jurodiwe szaleńce Chrystusowe (lub błogosławiony).
- Świątynie chrześcijańskie Białorusi
„Świętość”, „ludzie święci”, „relikwie”, „świątynie”, „święte miejsca”, „pielgrzymi” – słowa, które są dziś używane nie tylko w cerkiewnym otoczeniu. Biura turystyczne oferują podróże do „Miejsc świętych”, przyciągając uwagę opowiadaniami o cudach, które mogą czynić te obrazy, cudownych uzdrawiających źródłach świętych. Jednak nie każdy podróżujący zrozumie prawdziwy sens i przeznaczenie takiej świątyni chrześcijańskiej. Za pomocą prezentacji multimedialnej na wykładzie zapoznamy się z najbardziej czczonymi relikwiami Cerkwi Prawosławnej i Katolickiej ziemi białoruskiej, rolą chrześcijaństwa w kształtowaniu kultury i sztuki na Białorusi.
- Podarowane życie (wielkie czyny kapłanów podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej)
Wykład jest poświęcony wyczynom duchowieństwa prawosławnego i katolickiego podczas okupacji niemieckiej na terytorium BSRR (1941-1944).
Temat jest rozpatrywany za pomocą przedmiotów (medale, listy i pocztówki lat wojennych z kolekcji muzealnych, fotografii, dokumenty), pomagających poczuć duch niezniszczalny, poświęcenie ludzi, którzy oddali swoje życie, by zwyciężyć w 1945 r.
Warsztat muzealny „Cuda mistrzów białoruskich”
Podczas uczestnictwa w warsztacie Cuda mistrzów białoruskich dorośli dowiedzą się o tradycjach robienia, znaczeniu obrzędowym pasów. Każdy uczestnik otrzyma możliwość zrobić swój pas, który będzie pamiątką o udziale w warsztacie.
Wycieczka na pieszo Muzyka, która zastygła w kamieniu
Podczas wycieczki można zobaczyć historyczne miejsca Grodna, wśród których zamki królewskie (XVI – XVIII w.), Cerkiew Świętych Borysa i Gleba XII wieku, Bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego ХVІІ – ХVІІІ w., katedralny Sobór Opieki Matki Bożej p.XX w., byłe klasztory brygitskie i bernardyńskie ХVІ – ХVІІІ w., Kościół ewangelicki p. XX w.